Ölümü Hatırlamak: Hayatın Gerçek Anlamına Uyanış
Ölüm, kaçınılmaz bir hakikat olarak insan hayatının en kesin ve değişmez gerçeğidir. Her insan, bir gün bu dünyadan göç edecek ve ahiret yolculuğuna çıkacaktır. Ancak günümüz dünyasında ölüm gerçeği, çoğu insanın gündeminde yer almamakta, unutulmaya yüz tutmaktadır. Oysa ki, İslam’da ölümü hatırlamak, kişinin dünya hayatındaki dengesini bulmasına, ahireti unutmamasına ve imanını kuvvetlendirmesine yardımcı olur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v), “Lezzetleri yok eden ölümü çokça hatırlayınız” (Tirmizî) buyurarak, insanlara hayatlarını boş ve anlamsız uğraşlarla tüketmemeleri gerektiğini hatırlatmaktadır. Bu makalede, ölüm gerçeğinin insan üzerindeki etkisini, ölümü hatırlamanın neden önemli olduğunu ve hayatımıza nasıl yön vereceğini ele alacağız.
Ölüm: Kaçınılmaz Gerçek
İnsan, ister inansın ister inanmasın, ölümden kaçamaz. Ölüm, tüm dinlerin ve felsefi yaklaşımların kabul ettiği bir gerçektir. Kimse ölümsüz değildir; geçmişte yaşamış milyarlarca insan gibi biz de bir gün bu dünyadan ayrılacağız.
İstatistiklere göre, dünya genelinde her gün yaklaşık 168,000 insan hayatını kaybetmektedir. Her saniye insanlar bu dünyadan göçmekte, birileri doğarken birileri de ölmektedir. Ancak ölüm gerçeği, çoğu insan için soyut bir kavram gibi kalmakta ve kendisiyle ilişkilendirilmemektedir. Oysa ki, her insan, ansızın gelen ölümle yüzleşecektir. Ölüm, genç ya da yaşlı, sağlıklı ya da hasta demeden herkesin kapısını çalacaktır.
Kişi, “Benim daha zamanım var” diye düşünse de, ölüm hiç beklenmedik bir anda gelip çatabilir. Geleceğe dair planlar yapan, iş hayatına, eğitime ve dünya meşgalesine dalan insan, ölümle yüzleşeceğini genellikle unutmaktadır. Ancak ölüm, insanın planlarına göre değil, Allah’ın takdirine göre gelir.
Ölümü Hatırlamanın Önemi
İslam’da ölümü hatırlamak, sadece bir korku unsuru değildir. Ölümü hatırlamak, insanın dünyaya dalıp gitmesini engelleyen bir uyanış vesilesidir. Peygamber Efendimiz (s.a.v), ölümü hatırlamanın insana rahmet olduğunu ve kişinin dünya hayatına aşırı bağlanmasını önlediğini belirtmiştir.
Allah (c.c.), Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyuruyor:
“Her nefis ölümü tadacaktır. Sizi bir imtihan olarak hayırla da şerle de deneyeceğiz. Sonunda bize döndürüleceksiniz.” (Enbiya Suresi, 35)
Bu ayet, hem ölümün kaçınılmaz olduğunu hem de hayatın bir sınavdan ibaret olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. İnsan, hayır ve şer ile imtihan edilmektedir. Kimi zaman zenginlikle, kimi zaman fakirlikle, kimi zaman sağlıkla, kimi zaman hastalıkla denenmektedir. Ancak bütün bu imtihanların sonunda, kişi Allah’a döndürülecek ve yaptığı her şeyin hesabını verecektir.
Ölümü hatırlamak, insana şu önemli kazanımları sağlar:
Dünyaya Aşırı Bağlanmaktan Kurtulmak: İnsan, eğer ölümü hatırlamazsa, dünya hayatını her şey zanneder ve sonsuza kadar burada yaşayacağını sanır. Halbuki, dünya bir oyun ve eğlenceden ibarettir (Hadid Suresi, 20). Ölüm, insanın gerçek varış noktasını hatırlamasını sağlar.
Amellerimizi Gözden Geçirmek: Ölümü hatırlayan kişi, hayatına çeki düzen verir. Günlük olarak kendine şu soruları sormaya başlar: “Eğer bugün ölsem, Allah’a nasıl bir hesap vereceğim?” “Amellerim yeterli mi?” “Kul hakkına girdim mi?” Bu tür sorular, kişinin ahiret için hazırlık yapmasına vesile olur.
Günahlardan Sakınmak: Ölümü hatırlayan insan, haram olan şeylerden uzak durmaya çalışır. Çünkü her an ölüm gelebilir ve kişi, Allah’ın huzuruna günahlarla çıkmak istemez.
Daha Çok İbadet Etmek: Ölümü hatırlamak, kişiyi ibadetlerine daha sıkı sarılmaya teşvik eder. Namaz, oruç, sadaka ve diğer ibadetler, ölümü unutmayan insanın hayatında daha önemli bir yer tutar.
Ölümü Unutan İnsan ve Aldatıcı Dünya
Günümüz insanı, ölümü düşünmek yerine “şimdiyi yaşa” mantığıyla hareket etmektedir. Modern dünyanın sunduğu eğlence, sosyal medya, kariyer hedefleri ve dünya meşgalesi, insanın ölüm gerçeğini düşünmesini engelleyen büyük bir perde gibi hareket eder.
Ancak Kur’an-ı Kerim’de Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:
“Biliniz ki dünya hayatı ancak bir oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda övünme ve mal çoğaltma yarışından ibarettir…” (Hadid Suresi, 20)
Bu ayet, dünya hayatının geçici olduğunu ve insanın asıl hedefinin ahiret olduğunu açıkça belirtmektedir. İnsan, malını ve servetini biriktirirken, gerçekten bu dünyada kalıcı olduğunu mu sanmaktadır? Kimi insanlar, daha çok para kazanmak, daha iyi bir evde yaşamak veya daha lüks bir araba almak için hayatlarını tüketmektedir. Ancak ölüm aniden geldiğinde, hiçbir mal ve mülk kişiye fayda sağlamayacaktır.
Ölüm Geldiğinde Pişman Olmamak İçin Ne Yapmalıyız?
Ölümle yüzleştiğimiz an, artık pişmanlıkların hiçbir anlamı olmayacaktır. Bu yüzden, henüz vakit varken şu adımları atmalıyız:
Ölümü Günlük Olarak Hatırlamak: Günde en az bir kez ölümü düşünmek, insanın hayatına yön vermesine yardımcı olur. Peygamberimiz’in tavsiyesi üzerine, ölümü sıkça anarak, dünya hayatına dalmaktan kaçınmalıyız.
İbadetlerimize Daha Fazla Sarılmak: Namazlarımızı aksatmadan kılmalı, Allah’a dua etmeli, Kur’an okumalı ve sadaka vermeliyiz.
Günahlardan Kaçınmak: Haram olan şeylerden uzak durarak, Allah’ın rızasını kazanmak için çaba göstermeliyiz.
Kul Haklarına Dikkat Etmek: Eğer birine haksızlık yaptıysak, henüz vaktimiz varken helallik istemeli ve kimseye zulmetmemeliyiz.
Ahiret İçin Hazırlık Yapmak: Ölümü hatırlamak, sadece bir korku unsuru değil, aynı zamanda bizi iyi bir insan olmaya teşvik eden bir gerçektir. Hayatımızı buna göre düzenleyerek, ölüm anında pişman olmaktan kurtulabiliriz.
Sonuç: Uyanma Zamanı
Ölüm, her an kapımızı çalabilir. “Daha gençsin”, “Daha zamanın var” gibi düşünceler, şeytanın bizi kandırmasıdır. O yüzden, yarın değil, hemen şimdi harekete geçmeliyiz.
Ölümü hatırlamak, hayatın gerçek anlamını idrak etmemizi sağlar. Bugün ölümü düşünerek bir uyanış yaşayalım ve kendimize şu soruyu soralım: “Eğer bu gece ölürsem, Allah’ın huzuruna nasıl çıkacağım?”
Bugün, ölüm gerçeğini unutmayanlardan olalım ve hayatımızı ona göre şekillendirelim. Çünkü asıl hayat, ölümden sonra başlayacaktır.
Diğer Makaleler
