Allah’ı Tanımadan Sevmek Mümkün mü?
İman, Müslümanın hayatındaki en temel değerdir. Fakat bu imanın nasıl bir zemine oturduğu çok önemlidir. Günümüzde birçok insan Allah’a inanıyor, ibadet ediyor fakat bu inanç çoğunlukla “taklidî iman” seviyesinde kalıyor. Peki, taklidî iman nedir? Tahkikî imana nasıl geçilir? Ve neden bu geçiş bu kadar kritiktir?
Taklidî İman Nedir?
Taklidî iman, kelime anlamıyla “taklit edilen iman” demektir. Kişi bu imanı kendi araştırması, sorgulaması sonucu değil; çevresinden gördüğü veya ailesinden duyduğu şekilde benimser. Örneğin:
“Dedem namaz kılıyor, annem öğretti, babam tavsiye etti; ben de namaz kılayım.”
Bu tür iman elbette Allah katında geçerlidir, kişi mümindir. Ancak tehlike şuradadır: Bu iman sağlam temellere oturmadığından, sarsıntılara karşı dayanıksız olabilir.
Tahkikî İman Nedir?
Tahkikî iman, kişinin kendi araştırmaları, sorgulamaları ve içsel tatminiyle ulaştığı imandır. Sadece “iman ettim” demekle kalmaz; “neden iman ettiğini” de bilir. Allah’a olan inancı bilgi, tefekkür ve kalbi bir idrak ile yoğrulmuştur.
Bir insan “Neden namaz kılıyorum?” sorusuna sadece “Çünkü farz” cevabını veriyorsa, bu cevap yüzeysel olabilir. Ancak kişi bunun anlamını, hikmetini, içsel karşılığını sorgulayıp derinleştirdiğinde tahkikî iman yoluna girmiş olur.
Neden Tahkikî İman Gerekli?
Bir telefon alırken bile günlerce araştırma yapıyoruz. Kamera kalitesi, batarya ömrü, marka güvenilirliği… Her detayı inceliyoruz. Peki ya imanımız? Bir araba kadar kıymet veriyor muyuz imanımıza?
Yasin Yıldırım bu noktada çok çarpıcı bir benzetme yapıyor:
“İman Bir Baklava Gibidir…”
İlk senaryo: Elinizde bir baklava var. Henüz yememişsiniz. Biri gelip kolayca elinizden alabilir.
İkinci senaryo: Baklavayı ağzınıza götürdünüz ama yutmadınız. Hâlâ alınabilir.
Üçüncü senaryo: Baklavayı yediniz, sindirim sisteminize karıştı. Artık onu kimse sizden alamaz!
İşte iman da böyledir. Taklidî iman eldeki baklava gibidir, şeytan gibi güçlü düşmanlar kolayca çalabilir. Ama iman tahkikî hale geldiyse, o artık içinize sinmiş, kalbinize işlemiş demektir. Onu ne şeytan ne başka bir güç sizden alamaz.
Gelecek Nesiller İçin Neden Daha Önemli?
Eskiden insanlar camiye ulaşamaz, dinî bilgiye kolay erişemezdi. Taklidî imanla da olsa bir şekilde dinî kimliklerini koruyabildiler. Ancak bugün bilgiye erişim çok kolay. Bu, aynı zamanda sorgulamanın da arttığı bir dönem.
Yeni nesil, “Niye namaz kılmalıyım?” sorusuna “çünkü farz” cevabıyla tatmin olmuyor. Daha derin, mantıklı ve ruhu besleyen açıklamalara ihtiyaç duyuyor. Aksi halde iman boşlukta kalıyor, hatta ateizm ve deizm gibi akımlara kayma riski doğuyor.
Sonuç: Taklitte Kalma, Tahkike Ulaş!
Müslüman, imanını sadece miras olarak almakla yetinmemeli; onu inşa etmeli, güçlendirmeli. Çünkü iman, zayıf bir taklitle değil; güçlü bir tahkikle şeytana karşı korunabilir.
Diğer Makaleler
